De gezondheid van de Engelse Cocker Spaniel
PRA
PRA (Progressive Retinal Atrophy) is een erfelijke oogaandoening. Er zijn verschillende types PRA die ervoor zorgen dat het netvlies van het oog geleidelijkaan degenereert (Antagene). Het zicht wordt belemmerd en leidt uiteindelijk tot blindheid. De meest voorkomende bij Cockers is GPRA (General Progressive Retinal Atrophy) ook bekend als prcd-PRA. Het gevolg is nachtblindheid die uiteindelijk leidt tot volledige blindheid. Het is een autosomaal recessieve erfelijke aandoening, d.w.z. dat een kopie van het PRA gen van elk van beide ouders moet overgeërfd worden om tot uiting te komen. Er zijn drie genetische categorieën: de Cocker kan vrij (geen kopieën van het gen), drager (één kopie van het gen) of lijder (twee kopieën van het gen) zijn. De vrije en dragers zijn gezonde honden. De drager kan het PRA gen echter doorgeven aan zijn nakomelingen. De lijder zal PRA ontwikkelen en zal altijd één kopie aan zijn nageslacht doorgeven. Met een klinisch oogonderzoek kan de dierenarts vaststellen of de hond PRA vertoont op het moment van het onderzoek, maar niet of hij het draagt en dus kan doorgeven of lijder is en het later pas zal ontwikkelen. Ondertussen bestaat er een DNA test die prcd-PRA kan opsporen. Uit deze test blijkt of de hond vrij, drager of lijder is. Dit is belangrijk om te weten bij het fokken. Een drager van het gen mag met een vrije hond gekruist worden, omdat uit deze combinatie nooit lijders zullen worden geboren.
FN
FN (Familial Nephropathy) is een fatale nieraandoening bij jonge Cockers. In de jaren tachtig kwam deze aandoening veel voor in Engeland. Men is deze aandoening dan ook grondig gaan onderzoeken. Het gaat om de verschrompeling van de nieren op jonge leeftijd. De hond zal opvallend meer drinken en urineren. Zijn eetlust zal vervolgens dalen en er treedt gewichtsverlies op. De hond wordt lusteloos en moet braken. Het tandvlees wordt bleek. Uiteindelijk zal de hond sterven door het volledig falen van de nieren. De aandoening erft autosomaal recessief over. Het chronisch nierfalen uit zich op een leeftijd tussen 6 maanden en 2 jaar. Het is zeer moeilijk om recessieve kwalen te overwinnen omdat een hond drager kan zijn en het ongemerkt kan doorgeven. De aandoening komt nu veel minder voor, omdat er een DNA-test voor deze aandoening is ontwikkeld om zo de dragers van FN opsporen. Ook voor FN geldt dat een drager van het gen gekruist mag worden met een hond die vrij is van deze aandoening, omdat uit deze combinatie nooit lijders zullen worden geboren.
Oogaandoeningen
Naast de hierboven besproken PRA, kan de Cocker ook de volgende oogaandoeningen vertonen: cataract (staar of vertroebeling van de ooglens), MPP (Membranis Pupilaris Persistance), distichiasis (kleine haartjes op de normaal gezien onbehaarde ooglidrand), entropion (het naar binnen krullen van de oogleden) en ectropion (het naar buiten krullen van de oogleden). Op deze aandoeningen wordt een hond jaarlijks getest door middel van een ECVO-test door een erkende oogspecialist van de Raad van Beheer. De uitslagen zijn te bekijken bij de Online Gezondheidsonderzoeken van de Raad van Beheer. Voor de fokkerij geldt dat honden die (voorlopig) “niet vrij” zijn van erfelijke aandoeningen, niet mag worden gefokt. Een uitzondering hierop is ‘distichiasis’. Deze uitzondering is gemaakt, omdat een heel groot deel van de Engelse Cocker Spaniel populatie deze aandoening heeft. Als alle honden met distichiasis uit de fokkerij zouden worden gehaald, dan zou het ras binnen afzienbare tijd uitgestorven zijn.
HD
HD (Heupdysplasie) is een heupaandoening. Door een afwijking aan het heupgewricht kan er artrose ontstaan wat pijnlijk is voor de hond. Er zijn verschillende gradaties gaande van A (= goede heupen) tot E (= zeer slechte heupen). HD komt vooral voor bij grotere rassen, maar het kan ook kleinere honden treffen. HD is een multifactoriële aandoening, d.w.z. dat er meerdere factoren een rol spelen. Dit zijn enerzijds erfelijkheid en anderzijds externe factoren zoals voeding en beweging. Om te bevestigen of een hond HD heeft wordt een röntgenfoto genomen. Er mag enkel gefokt worden met honden die de eindbeoordeling HD-A, HD-B en HD-C hebben, waarbij honden met een C beoordeling uitsluitend mogen worden gekruist met honden die A-heupen hebben. De uitslagen zijn te bekijken bij de Online Gezondheidsonderzoeken van de Raad van beheer.
AON
Adult Onset Neuropathie wordt ook wel Late Onset Neuropathie genoemd en is een progressieve ziekte waarbij de honden steeds zwakkere bespiering krijgen. Het is een neurologische afwijking en is autosomaal recessief. De eerste tekenen zien we rond de leeftijd van 7-9 jaar. Het gangwerk van de hond wordt instabiel, voornamelijk in de achterhand. De hond gaat breed staan in de achterhand en houdt de hakken lager bij de grond. De zwakte kan ook doorslaan naar de voorhand. Als een hond met AN in alle gewrichten aangetast is verliest hij zijn mobiliteit en is er kans dat de hond moeite krijgt met slikken. De neurologische afwijking wordt erger in de loop van 3 tot 4 jaar. Deze ziekte is tot nu toe alleen bij de Engelse Cocker Spaniel geconstateerd, voornamelijk bij een kleurige, maar het komt ook bij meerkleurige cockers voor. Een hond met AON heeft geen pijn.
Tot slot
Om gezondheid- en gedragsproblemen zoveel mogelijk uit te sluiten zoeken wij, op een selectieve manier, naar een goede combinatie van ouderdieren. Toch biedt deze zorgvuldigheid geen garantie op een gezonde hond omdat voor andere, binnen het ras voorkomende, afwijkingen dan hierboven genoemd, geen DNA tests beschikbaar zijn.